งานวิจัย : ภาพสะท้อนการศึกษาไทยในวรรณกรรมของ ถวิลย์ มาศจรัส
สาวิตรี สิงห์ใหม่ (2549)นิสิตปริญญาโท สาขาภาษาไทย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ได้ทำวิจัยเรื่อง ภาพสะท้อนการศึกษาไทยในวรรณกรรมของ ถวิลย์ มาศจรัส ผลการศึกษาพบว่าภาพสะท้อนการศึกษาไทยในวรรณกรรมของ ถวัลย์ มาศจรัส มี 3 ด้าน ได้แก่ ด้านบุคคลที่เกี่ยวข้องกับการศึกษา คือ ครู นักเรียน ผู้ปกครอง และบุคคลที่เกี่ยวข้อง ด้านการจัดการเรียนการสอน มี 2รูปแบบ คือ การจัดการเรียนการสอนแบบใหม่ที่ไม่จำกัดการเรียนรู้เฉพาะในห้องเรียน หรือในตำราเรียนเท่านั้น และการจัดการเรียนการสอนแบบเก่าที่ครูเป็นผู้แสดงความคิดเห็นฝ่ายเดียว ด้านค่านิยมทางการศึกษามี 3 ด้าน คือ การยกย่องการศึกษาระดับอุดมศึกษา การไม่ให้ความสำคัญกับการศึกษาสายอาชีพ และผู้จบการศึกษาไม่กลับสู่ท้องถิ่น ซึ่งทัศนะต่างๆ ดังกล่าว มีคุณค่าต่อสังคมไทยซึ่งผู้ที่เกี่ยวข้องอาจนำไปใช้เป็นแนวทางในการปรับปรุงแก้ไขระบบการศึกษาของไทยได้
สาวิตรี สิงห์ใหม่. (2549). ภาพสะท้อนการศึกษาไทยในวรรณกรรมของ ถวิลย์ มาศจรัส. สารนิพนธ์ กศ.ม. (ภาษาไทย). กรุงเทพฯ : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. อาจารย์ที่ปรึกษาสารนิพนธ์ :ผู้ช่วยศาสตราจารย์สมเกียรติ คู่ทวีกุล.
การศึกษาค้นคว้าครั้งนี้ มีจุดมุ่งหมายเพื่อวิเคราะห์ภาพสะท้อนการศึกษาไทยในวรรณกรรมของ ถวัลย์ มาศจรัส และวิเคราะห์ทัศนะทางการศึกษาของถวัลย์ มาศจรัส
ผลการศึกษาพบว่า ภาพสะท้อนการศึกษาไทยในวรรณกรรมของ ถวัลย์ มาศจรัส มี 3 ด้าน ได้แก่ ด้านบุคคลที่เกี่ยวข้องกับการศึกษา คือ ครู นักเรียน ผู้ปกครอง และบุคคลที่เกี่ยวข้องกับการศึกษา ด้านการจัดการเรียนการสอน มี 2รูปแบบ คือ การจัดการเรียนการสอนแบบใหม่ที่ไม่จำกัดการเรียนรู้เฉพาะในห้องเรียน หรือในตำราเรียนเท่านั้น และการจัดการเรียนการสอนแบบเก่าที่ครูเป็นผู้แสดงความคิดเห็นฝ่ายเดียว ด้านค่านิยมทางการศึกษามี 3 ด้าน คือ การยกย่องการศึกษาระดับอุดมศึกษา การไม่ให้ความสำคัญกับการศึกษาสายอาชีพ และผู้จบการศึกษาไม่กลับสู่ท้องถิ่น
ส่วนทัศนะด้านการศึกษาของ ถวัลย์ มาศจรัสมี 8ด้าน คือ การจัดการเรียนการสอนซึ่งแสดงทัศนะที่สนับสนุนการเรียนรู้นอกห้องเรียนและการแสวงหาความรู้จากสิ่งที่อยู่รอบๆ ตัว ด้านความสำคัญของการศึกษา ด้านการศึกษาระดับอุดมศึกษา เสนอทัศนคติที่ไม่ให้คิดว่าการเรียนมหาวิทยาลัยที่มีชื่อเสียงจะกำหนดอนาคตได้ ด้านความสำคัญของครู ด้านความสำคัญของนักเรียน เสนอทัศนะต่อนักเรียนที่ว่าคือ อนาคตของชาติ ด้านความสำคัญของภูมิปัญญาท้องถิ่น เสนอทัศนะที่แสดงถึงแหล่งเรียนรู้ที่หลากหลาย ใกล้ตัวนักเรียนและสามารถเรียนรู้จากประสบการณ์จริงได้ รวมทั้งหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการศึกษา และด้านบุคลากรทางการศึกษา
ทัศนะดังกล่าว มีคุณค่าต่อสังคมไทยซึ่งผู้ที่เกี่ยวข้องอาจนำไปใช้เป็นแนวทางในการปรับปรุงแก้ไขระบบการศึกษาของไทยได้