“500 เล่ม หนังสือดีสำหรับเด็กและเยาวชน”

       
        

        จริงอยู่ หนังสือ เวลาในขวดแก้ว (ประภัสสร เสวิกุล) ที่ผ่านการตีพิมพ์มาแล้วถึง 34 ครั้งในรอบ 25 ปี  หรือ ชีวิตฉัน ลูกกระทิง (นพ.บุญส่ง เลขะกุล) คู่กรรม (ทมยันตี) ฯลฯ เป็นหนังสือในดวงใจของเด็ก วัยรุ่น และไม่รุ่นมากหลายคนโดยไม่จำเป็นต้องทำวิจัย  ทว่าการคัดสรร รวบรวมรายชื่อ “หนังสือดี” สำหรับเด็กและเยาวชนเพื่อเผยแพร่ต่อสาธารณชนยังเป็นสิ่งจำเป็นต่อกระบวนการส่งเสริมการอ่านของไทย
        ด้วยแต่ละปี ตลาดหนังสือของไทยมีหนังสือที่จัดพิมพ์ขึ้นใหม่กว่า 13,000 เรื่อง ครอบคลุมทุกหมวด ทั้งที่คนไทยเขียนและแปลจากต่างประเทศ  ขณะที่ สถิติการอ่านหนังสือของคนไทยกลับตกต่ำกว่าประเทศนักอ่านในเอเชียหลายเท่าตัว
         ปัญหาที่คนไทยอ่านหนังสือกันน้อยมีหลายสาเหตุ  ปัจจัยหนึ่งอาจมาจากการที่ “ไม่รู้จะอ่านหนังสืออะไร(ดี)”  ด้วยเหตุนี้ ทางสมาพันธ์องค์กรเพื่อพัฒนาหนังสือและการอ่าน ซึ่งประกอบด้วย สมาคม ชมรม มูลนิธิ และองค์กรเอกชนที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาหนังสือและส่งเสริมการอ่าน จึงจัดทำโครงการคัดสรรหนังสือสำหรับเด็กและเยาวชนขึ้นเป็นครั้งแรก เมื่อ พ.ศ. 2541-2542  ภายใต้การสนับสนุนจากสมาคมผู้จัดพิมพ์และผู้จำหน่ายหนังสือแห่งประเทศไทย
        ต่อมาได้จัดพิมพ์ในรูปของหนังสือเล่ม ชื่อ 500 เล่ม หนังสือดีสำหรับเด็กและเยาวชน  วางจำหน่ายในพ.ศ.2542  ซึ่งถือเป็นการแนะนำหนังสือดี พร้อมด้วยบทบรรณนิทัศน์ของหนังสือแต่ละเล่ม ที่มีหนังสือได้รับการคัดเลือกรวมกันมากที่สุด หลากหลายประเภทที่สุดด้วย
        กฎเกณฑ์ในการคัดสรรก็เปิดกว้าง  โครงการนี้ไม่กำหนดระยะเวลาพิมพ์ของหนังสือ ส่วนเนื้อหาเปิดรับทั้งบันเทิงคดีและสารคดี เป็นหนังสือที่แต่งโดยคนไทยหรือหนังสือแปลก็ได้ แต่ไม่ครอบคลุมหนังสือประเภทตำราเรียน
        คณะกรรมการคัดสรรหนังสือแบ่งเป็น 3 กลุ่ม พิจารณาหนังสือตามกลุ่มอายุของเด็ก ในแต่ละกลุ่มประกอบด้วยผู้ทรงคุณวุฒิจากหลากหลายสาขา ได้แก่ ครู อาจารย์ด้านวรรณกรรมสำหรับเด็ก นักจิตวิทยาหรือนักสังคมวิทยา แพทย์ ผู้ทำงานองค์กรอิสระ บรรณารักษ์ นักการศึกษา และผู้ปกครองที่สนใจการอ่าน รวมทั้งสิ้น 22 คน 
        ปรากฏว่าหนังสือที่ได้รับการคัดสรรจำนวน 500 เรื่อง แบ่งตามกลุ่มอายุเป็น 3 กลุ่มใหญ่ คือ กลุ่มเด็กเล็ก วัย 0-8 ปี จำนวน 130 เรื่อง  กลุ่มเด็กโต วัย 9-15 ปี จำนวน 170 เรื่อง และกลุ่มวัยรุ่น 16-18 ปี จำนวน 200 เรื่อง 
       นอกจากเปิดกว้างสำหรับงานเขียนประเภทสารคดี โครงการนี้มีจุดที่น่าสนใจอยู่ที่มีการส่งเสริมการอ่านในเด็กแรกเกิดด้วย  หนังสือในกลุ่มเด็กเล็กนั้นครอบคลุมถึงเด็กที่ยังอ่านหนังสือไม่ออก  ทางคณะกรรมการฯ จึงแบ่งหนังสือออกเป็นกลุ่มย่อย 3 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มอายุ 0-3 ขวบ-หนังสือที่พ่อแม่อ่านให้ฟัง (จำนวน 13 เรื่อง)  กลุ่มอายุ 3-5 ขวบ-หนังสือที่พ่อแม่และลูกอ่านด้วยกัน (จำนวน 30 เรื่อง)  กลุ่มอายุ 5-8 ปี-หนังสือส่งเสริมการอ่าน (จำนวน 87 เรื่อง)
      หนังสือดีในกลุ่มเด็กเล็กที่ทุกคนได้ยินแล้วต้องร้องอ๋อก็นิทานอย่าง อีโล้งโค้งเคล้ง, อึ, หนูนิดไม่อยากกินผัก และเรื่องอื่นๆ ในชุด “หนูนิด” จนเขยิบขึ้นไปถึง แมงมุมเพื่อนรัก และ โต๊ะโตะจัง เด็กหญิงข้างหน้าต่าง เป็นต้น

 

 

ภาพจาก:http://kidsquare.com