เลือกอ่านตามวัย

       

 

       การเข้าใจความสนใจของเด็กแต่ละวัยสามารถช่วยผู้ใหญ่เลือกหนังสือที่เหมาะสมและถูกใจเด็กได้เป็นอย่างดี  สำหรับเด็กทารกตั้งแต่แรกคลอดถึง 1 ปีนั้น ควรเป็นหนังสือภาพ โดยที่ไม่จำเป็นต้องเป็นกระดาษอย่างเดียว อาจเป็นหนังสือที่ทำจากผ้าหรือพลาสติกก็ได้  สิ่งดึงดูดความสนใจเด็กวัยนี้คือรูปภาพซึ่งมีขนาดใหญ่ ระบายสีสันสดใส  จำพวกภาพสัตว์  ผัก ผลไม้ หรือสิ่งของที่ใช้ในชีวิตประจำวัน  แต่ก็ไม่จำเป็นว่าจะต้องอ่านเฉพาะหนังสือภาพที่กล่าวมาเท่านั้น  เราสามารถอ่านนิทานสั้นๆ หรือบทร้อยกรองสำหรับเด็กก็ได้  เพราะทารกชอบฟังเสียงที่เปล่งออกมาอย่างมีจังหวะสม่ำเสมอ  ช่วยให้รู้สึกผ่อนคลาย และสร้างความคุ้นเคยกับภาษา
        พอเริ่มรู้ความ  หนังสือนิทานภาพสั้นๆ  หรือบทร้อยกรองที่เด็กคุ้นเคยมาก่อนหน้าก็จะเป็นเหมือนเพื่อนเก่า เป็นท่วงทำนองที่เขาจดจำและท่องตามได้แม้ว่าจะอ่านไม่ออก  ในวัย 2-3 ปีนั้น  ประสาทสัมผัสทางหูของเด็กๆ จะดีเป็นพิเศษ  พวกเขาสามารถจับทำนองและเสียงคล้องจองได้ไว  เราจึงควรใช้นิทานคำกลอนในช่วงเวลาที่เกิดประโยชน์ที่สุด  นอกจากนั้นก็อาจเลือกนิทานประกอบภาพที่เล่าสั้น ๆ ง่าย ๆ พิมพ์ด้วยตัวหนังสือตัวโตเห็นชัด ยิ่งมีคำซ้ำๆ อยู่ทุกหน้าด้วยแล้ว  เด็กจะชื่นชอบมากเป็นพิเศษ  เขาจะอดใจรอคำนั้น หรือประโยคซ้ำ ๆ นั้น ตั้งแต่ผู้ใหญ่เริ่มหยิบหนังสือเล่มดังกล่าวขึ้นมา
        เมื่อถึงวัยอนุบาล ความสนใจของเด็กเริ่มยาวนานขึ้น  ความคิดจิตใจถูกดึงดูดเข้าสู่เรื่องเล่าไม่ใช่แค่สมุดภาพประกอบคำบรรยายอย่างเก่า  นิทานที่เลือกอาจจะยาวขึ้นแต่ก็ไม่ควรเกิน 20 หน้า  และควรเป็นเรื่องเล่าไม่ซับซ้อน มีบทสนทนาโต้ตอบไปมา  สนุก เข้าใจง่ายและชวนติดตาม  ถ้าหากเป็นเรื่องใกล้ตัว  หรือว่าตัวละครเป็นเด็ก หรือลูกสัตว์เล็กๆ  เขาก็จะรู้สึกร่วมตามไปด้วย  แต่ก็มีเด็กหลายคนที่ชอบนิทานพื้นบ้าน หรือเทพนิยายที่ไม่จำเป็นต้องมีตัวละครที่เป็นเด็กอยู่ในเรื่อง  หนูน้อยวัย 4-5 ขวบนี้ยังเป็น ‘หนูน้อยทำไม’ กล่าวคือจะสนใจไถ่ถามไปเสียทุกเรื่อง ตั้งแต่ดวงดาวบนฟ้า ไปจนถึงเรื่องอึ  เพราะฉะนั้น หนังสือภาพความลับธรรมชาติ หรือเรื่องการรู้จักร่างกายของตัวเอง เช่น อึ ตด ก็เหมาะสมเช่นกัน 
       ผู้เชี่ยวชาญเรื่องเด็กและหนังสือให้ข้อมูลว่า  หากเด็กคนไหนได้อ่านนิทานพันเรื่องก่อนที่เขาจะโต เขาจะกลายเป็นนักอ่าน   จำนวนหนังสือสำหรับอ่านให้เด็กฟังตามที่ผู้เชี่ยวชาญแนะนำนั้นไม่มาก  เพียง2-3 เรื่องเท่านั้น  ในเวลาเพียงปีกว่า เด็ก ๆก็จะได้อ่านนิทานครบหนึ่งพันเรื่อง  ใน 2-3 เรื่องนั้นควรจะประกอบด้วย นิทานเล่มโปรดที่เด็กชอบฟัง กับเรื่องใหม่อีก 1 หรือ 2 เล่ม  เพียงเท่านี้ก็สร้างนักอ่านน้อยของชาติได้แล้ว