อีบุ๊กบนโครงสร้างบิดเบี้ยว

 

อีบุ๊กในบ้านเรากำลังอยู่ในช่วงเริ่มต้น เพราะการเติบโตขยายตัวของแท็บเล็ต และถ้าพูดกันตรงๆ โดยเฉพาะไอแพด ซึ่งแตกต่างไปจากตลาดที่เป็นผู้นำทางด้านอีบุ๊ก

 

อย่างในอเมริกา หรือยุโรป ที่อีบุ๊กโตมาจากเครื่องอ่านอีบุ๊ก แต่ไม่ว่าจะโตมาจากทางไหนมันก็เริ่มออกสตาร์ตแล้ว ทุกวันนี้จะพบว่ามีผู้ให้บริการอีบุ๊กสโตร์เปิดกันมานับสิบเจ้าแล้วในเมืองไทย 

 

รูปแบบก็เหมือนการเปิดร้านหนังสือขึ้นมาแล้วกวาดหรือเชิญชวนสำนักพิมพ์ให้เอาอีบุ๊กไปขายผ่านช่องทางของเขา ร้อยละร้อยเป็นแอพพลิเคชั่นบนแท็บเล็ต ทั้ง iOS (ไอแพด ไอโฟน ไอพอดทัช) และแอนดรอยด์ แต่ตัวหลักที่เป็นล่ำเป็นสันคือไอแพด

 

ทุกแอพพลิเคชั่นที่ขายอะไรก็แล้วแต่ผ่านแอพพลิเคชั่นบนไอแพดจะถูกแอปเปิ้ลหักส่วนแบ่งไป 30 เปอร์เซ็นต์ อีบุ๊กก็เช่นกัน ผู้ให้บริการอีบุ๊กสโตร์หักไปอีกส่วนหนึ่ง เบ็ดเสร็จตกมาถึงสำนักพิมพ์ไม่ถึงครึ่งของราคาขาย 

 

หักกันไปหักกันมา ส่วนที่เหลือน้อยกว่าการพิมพ์หนังสือขายเป็นเล่ม อาศัยว่าอีบุ๊กไม่มีต้นทุนการพิมพ์ แต่ต้นทุนก่อนจะมาเป็นต้นฉบับไม่ได้ถูกนับรวมเข้าไปด้วย โครงสร้างระบบจำหน่ายอีบุ๊ก

 

บ้านเราที่พึ่งพาแท็บเล็ตจึงค่อนข้างบิดเบี้ยวไม่ต่างจากตลาดหนังสือเล่มบนกระดาษสักเท่าไรนัก เพราะในด้านฮาร์ดแวร์ และพฤติกรรมของตลาด เราก็หลีกเลี่ยงไม่ได้ที่ต้องพึ่งพาแท็บเล็ต

 

เมื่อวันก่อนผมไปงานการนำเสนออีบุ๊กสโตร์ของยักษ์ใหญ่ทางด้านสื่อเจ้าหนึ่ง แน่นอนว่าเจ้านี้ก็หนีไม่พ้นที่ต้องนำเสนอแอพพลิเคชั่นบนแท็บเล็ตเป็นหลัก เพียงแต่ว่ามีข้อแตกต่างอย่างสำคัญตรงที่แอพพลิเคชั่นของเขาเป็นเพียงชั้นวางหนังสือ

 

ส่วนตัวของเจ้าของแท็บเล็ต เอาไว้ใช้อ่านอีบุ๊กที่ซื้อมา 

 

ไม่สามารถซื้ออีบุ๊กของเจ้านี้ผ่านตัวแอพพลิเคชั่นได้ 

 

สโลแกนของเขาคือ "ซื้อบนเว็บ อ่านบนแอพ"

 

กลยุทธ์นี้เพื่อหลีกเลี่ยงการต้องจ่ายค่าต๋งให้แอปเปิ้ล 30 เปอร์เซ็นต์ เพราะฉะนั้นผู้ให้บริการเจ้านี้ก็จะหักส่วนแบ่งเต็มๆ จากราคาขายไป 30-35 เปอร์เซ็นต์ ส่วนที่เหลือสำนักพิมพ์กับนักเขียนก็ไปแบ่งกันตามความเหมาะสม

 

วิธีนี้เป็นวิธีเดียวกับที่อเมซอน เจ้าแห่งอีบุ๊กของโลกทำอยู่ อเมซอนขายเครื่องอ่านอีบุ๊ก "คินเดิ้ล" และขายอีบุ๊กมากที่สุดในโลก (ส่วนใหญ่ขายในอเมริกา) เมื่อแท็บเล็ตแจ้งเกิดจริงโดยไอแพด อเมซอนก็ทำแอพพลิเคชั่นขึ้นไปวางไว้ให้คนใช้ไอแพดอ่านและคลิกไปซื้อ 

 

แอปเปิ้ลไม่ยินยอมให้คินเดิ้ล แอพพลิเคชั่นมีลิงก์โยงไปเข้าคินเดิ้ล บุ๊กสโตร์ อเมซอนก็ไม่สน ทำเว็บแอพออกมาเป็นคินเดิ้ลสโตร์ ซื้ออีบุ๊กผ่านเว็บแอพ คลิกอ่านได้ มันจะไปเปิดแอพคินเดิ้ลให้

 

ผมชอบสโลแกน "ซื้อบนเว็บ อ่านบนแอพ" แม้รู้ว่าการซื้อผ่านแอพสำหรับคนใช้งานแล้วสะดวกและง่ายต่อการขายมากกว่า 

 

ซื้อบนเว็บ อ่านบนแอพ ไม่สะดวก แต่ถ้าสโลแกนนี้มันติดหูติดตาติดปากไปเรื่อยๆ 

 

นักเขียนกับสำนักพิมพ์ก็ยิ้มรับละครับ เพราะ 30 เปอร์เซ็นต์ของแอปเปิ้ลมันขมขื่นไม่ต่างจากระบบจัดจำหน่ายเดิมของหนังสือเล่มเท่าไรนัก

 

 

ศิริพงษ์ วิทยวิโรจน์ : กระแสทรรศน์ มติชน 17 ก.ย. 2555