พิพิธภัณฑ์ผ้าโบราณ นักเขียนซีไรต์ ดวงเดือน บุนยาวง

 

"ลาวมีหลายชนชาติชนเผ่า  ถ้าตามที่รัฐบาลลาวประกาศมี   48  ชนชาติ  แต่ละชนเผ่ามีเทคนิค  มีการสร้างลวดลายทอผ้าต่างกัน  มนุษย์ใช้ผ้าห่อหุ้มร่างกายตั้งแต่อดีตสืบมาจนทุกวันนี้ การที่ชาติหนึ่งรู้จักผลิตลายผ้างามๆ  เป็นเรื่องที่น่าสนใจ  ยิ่งได้ศึกษาการทอผ้าของลาวก็ยิ่งสนใจ   ตั้งใจจะเก็บผ้าของทุกเผ่าในลาวเพื่อให้คนได้ศึกษาเรียนรู้ผ่านเฮือนหลังนี้"  ดวงเดือน  บุนยาวง  นักเขียนซีไรต์ชาวลาวผู้ไปสร้างชื่อเสียงโด่งดังไกลถึงต่างแดน  กับวรรณกรรมและพิพิธภัณฑ์ผ้าโบราณ  สวนไผ่พันกอของเธอ  บอกเล่าความรู้สึกที่ก่อให้เกิดแรงบันดาลใจจากการเฝ้ามองหาผ้าโบราณ  เก็บสะสม  และศึกษาเทคนิคการทอผ้า การใช้สัญลักษณ์ เกือบตลอดเวลา ทำให้เธออยากสื่อสารภาพความรุ่งเรืองวัฒนธรรมการทอผ้าของลาวออกมา  พร้อมทั้งจัดแสดงผ้าโบราณมากมายที่เมืองเวียงจันทน์บ้านเกิดเมืองนอนจนเป็นที่ประจักษ์  รวมถึงได้รับการชื่นชมว่าเป็นศิลปินที่มีส่วนสำคัญเรื่องการอนุรักษ์ผ้า

 

 

"วิชาความรู้เคมี ฟิสิกส์ นิวเคลียร์ ที่ร่ำเรียนมาจนกระทั่งจบปริญญาโท ลืมหมดแล้ว เพราะเป็นอาจารย์สอนด้านศิลปวัฒนธรรม สอนเรื่องผ้าของลาวมาเกือบตลอด แต่ความรู้ที่ได้จากการศึกษาเรื่องผ้านี้ของตนเองก็ได้รับการยกย่องจากนานาประเทศ   มีส่วนช่วยเผยแพร่ความสำคัญของวัฒนธรรมลาวให้ผู้คนทั่วโลกได้รู้จักและเข้าใจมากขึ้น" ดวงเดือน กล่าว ก่อนที่เธอจะพาไปชมผ้าโบราณที่เธอเก็บสะสม พร้อมทั้งอธิบายถึงที่มาของผ้าแต่ละผืน เทคนิคของช่างทอ

 

ผ้าลวดลายต่างๆ  สะกดสายตาผู้ชมที่ได้เห็นกับตา  ซึ่งบอกได้เลยว่ายอดเยี่ยมจริงๆ  ผ่านมาถึงเรือนอีกหลังหนึ่งของพิพิธภัณฑ์  มีการจัดแสดงชุดแต่งกายของชนเผ่าต่างๆ  ในประเทศลาว เป็นที่สนใจของผู้ที่ต้องการแลกเปลี่ยนเรียนรู้เกี่ยวกับการทอผ้า   สมกับที่เจ้าของบ้านตั้งใจปลูกเรือนหลังนี้เพื่อเป็นการเก็บรักษาผ้าอย่างดี  ดวงเดือน  กล่าวว่า เทคนิคการทอผ้าของลาวมี 6 เทคนิค ขณะที่ลวดลายผ้าลาวมี  5  ประเภท  คือ ลายดาว ลายสัตว์ ลายสิ่งก่อสร้าง ลายธรรมชาติ และลายตัวหนังสือ แต่ละลายพัฒนามาจากความเชื่อ วัฒนธรรม

 

"เป็นสิ่งมหัศจรรย์ที่ผู้หญิงลาวในชนบทไม่ได้เรียนหนังสือ  แต่สามารถคิดค้นเทคนิคการทอ  มีการคำนวณจนลงตัวเกิดเป็นลวดลาย   จากการศึกษาพบว่าการมัดหมี่เป็นเทคนิคที่เก่าแก่ที่สุด เป็นความรู้ที่บรรพบุรุษสร้างขึ้นและสืบทอดเรื่อยมากว่า  4,000  ปี แต่ก็น่ากังวลว่าจะเลือนหายไปในยุคสมัยนี้หรือเปล่า   อย่างไรก็ตาม   เชื่อว่าชาวเอเชียมีความสามารถ   น่าจะช่วยกันสืบต่อไม่ให้สูญไป   ทำให้วัฒนธรรมทอผ้าอยู่คู่ยุคสมัยไปได้ แต่ต้องช่วยกันคนละไม้คนละมือ"

 

สำหรับการส่งเสริมการทอผ้าในกลุ่มหญิงลาวตามชนบท  ริเริ่มตั้งศูนย์ทอผ้าลาว เป็นอีกภารกิจหนึ่งที่ดวงเดือนให้ความสำคัญดำเนินกิจกรรมมาอย่างต่อเนื่อง   เนื่องจากเห็นว่าเป็นประโยชน์ยิ่งนัก   จะช่วยพัฒนาศักยภาพของผู้หญิง เธอบอกว่า การทอผ้าถือเป็นวิชาชีพหนึ่งที่สามารถยกฐานะของผู้หญิงได้ ยิ่งถ้าฝีมือดีทอผ้าเก่งๆ ความรู้ความสามารถช่วยให้หลุดพ้นจากความยากจน เพราะยังมีคนที่ชื่นชอบและหลงใหลในผ้าทอที่สวยงาม นอกจากนี้ 10 -15 ปีมานี้ ผ้าลาวได้รับความนิยมมาก ลวดลายผ้ามีชื่อเสียงเป็นที่รู้จัก  อย่างผ้าซำเหนือ ทำให้เกิดบริษัทผลิตผ้าพื้นเมืองเพื่อส่งออกมากมาย โดยมีตลาดใหญ่ที่ประเทศญี่ปุ่น เฉพาะที่เวียงจันทน์มีถึง 15 บริษัทด้วยกัน

 

"วัฒนธรรมอยู่กับคนทุกคน คำๆ นี้อยู่ในใจมาตลอด เฮ็ดได้เท่าใดก็เฮ็ด วัฒนธรรมเป็นของเรา"  ดวงเดือน  ยืนยันทิ้งท้าย  ถ้ามีโอกาสไปเยือนเมืองเวียงจันทน์ สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว  แนะนำให้แวะไปพิพิธภัณฑ์ผ้าโบราณ  สวนไผ่พันกอ ของดวงเดือน บุนยาวง บอกได้เลยว่าควรค่าแก่การชื่นชม ถือเป็นแหล่งเรียนรู้มรดกทางวัฒนธรรมการทอผ้าที่ยอดเยี่ยม.

 

ขอบคุณเรื่องราวดีๆจาก http://www.thaipost.net/