งานวิจัย : การศึกษาเปรียบเทียบการเสนอภาพเยาวชนในวรรณกรรมเยาวชนต่างวัฒนธรรม

หฤทัย รามสูต (2542) นิสิตปริญญาโท สาขานิเทศศาสตรพัฒนาการ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้ทำวิจัยเรื่อง การศึกษาเปรียบเทียบการเสนอภาพเยาวชนในวรรณกรรมเยาวชนต่างวัฒนธรรมสำหรับเยาวชนอายุระหว่าง 14-18 ปี ซึ่งพิมพ์จำหน่ายในประเทศไทยระหว่างปี พ.ศ. 2539-พ.ศ. 2541 โดยใช้วิธีการวิเคราะห์เนื้อหาวรรณกรรมที่มีคุณสมบัติตรงตามที่กำหนดทั้งหมด 146 ชื่อเล่ม ผลการศึกษาพบว่า วรรณกรรมเยาวชนของไทยมีจำนวนวรรณกรรมประเภทแนวสมจริงมากกว่าเรื่องแนวจินตนาการอย่างเห็นได้ชัด (ร้อยละ 83.57 ต่อร้อยละ 13.43) ในขณะที่วรรณกรรมเยาวชนแปลจากภาษาต่างประเทศ มีจำนวนวรรณกรรมทั้งสองประเภทหลักใกล้เคียงกัน (ร้อยละ 44.30 ต่อร้อยละ 55.70) การเสนอภาพเยาวชนในวรรณกรรมเยาวชนไทย ส่วนใหญ่เป็นเรื่องที่เกิดขึ้นในชนบท เน้นแสดงปัญหาที่เกิดจากปัจจัยภายนอกเป็นรูปธรรม และเสนอปัญหาซ้ำๆ ตรงไปตรงมาผ่านบทบรรยายหรือตัวละคร การเล่าเรื่องลักษณะที่ซ้ำรอยเดิมทำให้ไม่เอื้อต่อการพัฒนาตัวละคร และพบว่าตัวละครเยาวชนและผู้ใหญ่ แสดงบทบาทต่อกันและกันในฐานเยาวชนไทยมักตกเป็นฝ่ายรับของสถานการณ์ ในขณะที่ในวรรณกรรมเยาวชนต่างประเทศ แสดงปัญหาอย่างเป็นนามธรรมกว่า และมีความหลากหลายของประเด็นและวิธีการนำเสนอมากกว่า มีการเล่าเรื่องที่ก้าวหน้าและเอื้อต่อการพัฒนาตัวละครมากกว่า โดยตัวละครเยาวชนและผู้ใหญ่มีโอกาสแสดงบทบาทผู้ให้และผู้รับได้เท่าเทียมกัน

หฤทัย รามสูต. (2542).การศึกษาเปรียบเทียบการเสนอภาพเยาวชนในวรรณกรรมเยาวชนต่างวัฒนธรรม. วิทยานิพนธ์ นศ.ม. (นิเทศศาสตรพัฒนาการ). กรุงเทพฯ :บัณทิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. อาจารย์ที่ปรึกษา:อาจารย์ ยุบล เบ็ญจรงค์กิจ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาภาพรวมด้านเนื้อหาและวิธีการนำ เสนอภาพเยาวชน ในวรรณกรรมสำหรับเยาวชนอายุระหว่าง 14-18 ปี ซึ่งพิมพ์จำหน่ายในประเทศไทยระหว่างปี พ.ศ. 2539-พ.ศ. 2541 เปรียบเทียบการเสนอภาพของเยาวชนในวรรณกรรมเยาวชนของไทย กับวรรณกรรมเยาวชนที่แปลจากภาษาต่างประเทศ และศึกษาถึงปัจจัยที่เข้ามาเกี่ยวข้องในการเลือกนำเสนอวรรณกรรมเยาวชนทั้ง สองประเภทจากทรรศนะและประสบการณ์ของบรรณาธิการสำนักพิมพ์ โดยใช้วิธีการวิเคราะห์เนื้อหาวรรณกรรมที่มีคุณสมบัติตรงตามที่กำหนดทั้งหมด 146 ชื่อเล่ม ด้วยแนวคิดและวิธีการทางสัญญวิทยา รวมทั้งการสัมภาษณ์เชิงลึก บรรณาธิการสำนักพิมพ์ 5 แห่งที่ตีพิมพ์วรรณกรรมเยาวชนมากที่สุดในตลาดวรรณกรรมเยาวชนของไทย

ผลการศึกษาพบว่า วรรณกรรมเยาวชนของไทยมีจำนวนวรรณกรรมประเภทเรื่องแนวสมจริงมากกว่าเรื่องแนว จินตนาการอย่างเห็นได้ชัด (ร้อยละ 83.57 ต่อร้อยละ 13.43) ในขณะที่วรรณกรรมเยาวชนแปลจากภาษาต่างประเทศ มีจำนวนวรรณกรรมทั้งสองประเภทหลักใกล้เคียงกัน (ร้อยละ 44.30 ต่อร้อยละ 55.70) การเสนอภาพเยาวชนในวรรณกรรมเยาวชนไทย ส่วนใหญ่เสนอเรื่องที่เกิดขึ้นในชนบท ตัวละครเยาวชนส่วนใหญ่มีภูมิลำเนาในชนบท เน้นการแสดงปัญหาที่เกิดจากปัจจัยภายนอกเป็นรูปธรรม และเสนอปัญหาซ้ำๆ อย่างตรงไปตรงมาผ่านบทบรรยายหรือตัวละคร การเล่าเรื่องในลักษณะที่ซ้ำรอยเดิมทำให้ไม่เอื้อต่อการพัฒนาตัวละคร นอกจากนั้นยังพบว่าตัวละครเยาวชนและผู้ใหญ่ แสดงบทบาทต่อกันและกันในฐานะ 'ผู้รับ' และ 'ผู้ให้' ซึ่งทำให้เยาวชนไทยมักตกเป็นฝ่ายรับ (passive) ของสถานการณ์ ในขณะที่ในวรรณกรรมเยาวชนต่างประเทศ จะแสดงปัญหาอย่างเป็นนามธรรมกว่า และมีความหลากหลายของประเด็นและวิธีการนำเสนอมากกว่า มีการเล่าเรื่องที่ก้าวหน้าและเอื้อต่อการพัฒนาตัวละครมากกว่า โดยตัวละครเยาวชนและผู้ใหญ่มีโอกาสแสดงบทบาทผู้ให้และผู้รับได้เท่าเทียมกัน โดยขึ้นอยู่กับสถานการณ์ บรรณาธิการอธิบายปัจจัยเบื้องหลังลักษณะของวรรณกรรมเยาวชนไทยว่า ตลาดวรรณกรรมเยาวชนไทยยังแคบเนื่องจากนักเขียนยังไม่เข้าใจในเยาวชน จึงมักเสนอเรื่องโดยให้การอบรมสั่งสอนอย่างตรงไปตรงมา เพราะเห็นว่าถูกใจผู้ปกครองและบรรณารักษ์ นอกจากนั้น งานเขียนลักษณะนี้ยังมีโอกาสได้รับรางวัลมากขึ้นด้วย