หนังสือ”เรื่อง” ประกอบ “ภาพ”…อีกหนึ่งทางเลือกของหนอนหนังสือ

 

เชื่อว่านักอ่านจำนวนไม่น้อยต่างรู้จักความโรแมนติกจาก"อะ ชานซ์ ออฟ ซันไชน์ (A Chance of Sunshine)" หรือ "ผู้หญิงเลี้ยวซ้าย ผู้ชายเลี้ยวขวา" ผลงานหนังสือของนักเขียนนักวาดภาพประกอบ จิมมี่เหลียว เป็นอย่างดีด้วยการใช้กลวิธีเล่าเรื่องด้วย "ภาพ" 

 

มากกว่า "ตัวอักษร" คล้ายคลึงกับรูปแบบนิทานภาพสำหรับเด็ก ทำให้ผลงานเล่มนี้เกรียวกราวไม่น้อยในหมู่นักอ่าน 

 

และนั่นอาจพอจะเป็นตัวแทนของงานเขียนในแนวนี้ล่าสุด สำนักพิมพ์ปลาวาฬ ได้จัดงานเปิดตัวผลงานภาพประกอบผสานเนื้อหาเล่มล่าสุดที่ได้รับการแปลเป็นภาษาไทยอย่าง "ปริศนามนุษย์กลของอูโก้ กาเบรต์ (The Invention of Hugo Cabret)" โดย ไบรอันเซลสนิค นักเขียนนักวาดภาพประกอบชาวอเมริกัน จากสำนวนการแปลของ ปิยณัฐรัตนเดช ที่ทีเค พาร์ค เซ็นทรัลเวิลด์ เมื่อเร็วๆ นี้ โดยงานนี้มีนักเขียนนักวาดภาพไทยมารวมตัวกันมากหน้าหลายตาทีเดียว 

 

 

ส่วน"คำจำกัดความ" ของงานเขียนแนวภาพประกอบนั้น อริยาไพฑูรย์ บรรณาธิการเล่มบอกว่าหนังสือเล่มนี้ไม่เชิงเป็นหนังสือนิยาย หนังสือภาพ กราฟฟิก หรือภาพยนตร์ อย่างใดอย่างหนึ่ง แต่เป็นหนังสือที่รวบรวมเทคนิคทั้งหมดเข้าด้วยกันในเล่มเดียว โดยฝีมือเจ้าของรางวัล Caldecott Honor Book และTexas Bluebonnet Award เมื่ออ่านจะรู้สึกเหมือนกำลังชมภาพยนตร์เงียบอยู่ นับว่าเป็นการเขียนแนวใหม่ในวงการวรรณกรรม 

 

"หนังสือเล่มนี้อาจคล้ายหนังสือภาพประกอบสำหรับเด็ก แต่ที่แตกต่างคือ ส่วนที่เป็นภาพก็เป็นภาพ ตัวอักษรก็ตัวอักษร ในภาพจะไม่มีคำบรรยาย ซึ่งต้องมาดูรวมกันทั้งภาพและตัวอักษรถึงจะเข้าใจเรื่อง ซึ่งถือว่าเป็นงานเขียนแนวใหม่ จะเรียกว่าเป็นกราฟฟิกโนเวลก็ไม่ใช่ หนังสือเล่มนี้เขามีตัวโปรยไว้ว่า เป็น โนเวล อิน เวิร์ด แอนด์ พิคเจอร์ (Novel in Word and picture) แต่ก็อาจจะยังไม่ใช่เท่าไร" 

 

อริยายังแจงต่อไปว่า หนังสือแนวใหม่นี้นับเป็นปรากฏการณ์ดีๆ สำหรับวงการเขียน เป็นแรงบันดาลใจให้คนอ่านได้เห็นว่าการสื่อสารเรื่องราวมีหลายรูปแบบ บางคนอาจจะถนัดถ่ายทอดด้วยการเขียน บางคนอาจถนัดถ่ายทอดด้วยภาพ บางคนอาจจะถนัดอย่างอื่น แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นก็สามารถใช้บอกเล่าเรื่องราวได้ทั้งสิ้น ถ้าต่อไปมีคนได้แรงบันดาลใจสร้างนิยายโดยใช้ภาพถ่ายเดินเรื่องก็ไม่ใช่เรื่องแปลก 

 

ด้านทรงศีลทิวสมบูรณ์ เจ้าของผลงานเขียนในแนวทางใกล้เคียงกันอย่าง"ถั่วงอกกับหัวไฟ" และ "Nine Lives" แจงว่า ผลงานของเขาได้รับแรงบันดาลใจส่วนหนึ่งมาจาก ทิม เบอร์ตัน ผู้กำกับภาพยนตร์ฮอลลีวู้ดที่มีผลงานเขียนภาพประกอบอย่าง "เด็กชายหอยนางรม" (Melancholy Death of Oyster Boy & Other Stories) แต่ก็ขอยืนยันว่าไม่ใช่การเลียนแบบ เพราะเขาวาดโครงเรื่องไว้ในสมุดนานหลายปีแล้ว ก่อนที่หนังสือของ ทิม เบอร์ตัน จะออกวางจำหน่ายเสียอีก แต่ก็ดีใจที่งานของเขามีส่วนทำให้ผู้อ่านสนใจงานเขียนแนวนี้มากขึ้น อย่างถั่วงอกกับหัวไฟก็ได้รับการพิมพ์ซ้ำหลายครั้งแล้ว 

 

 

"หลายๆ คนบอกว่า ไม่มีเวลาละเลียดกับหนังสือที่มีตัวหนังสือเยอะๆ ส่วนอีกหลายคนบอกว่าไม่ชอบอ่านการ์ตูน เพราะไม่เข้าใจสัญลักษณ์ที่การ์ตูนเขียนถึง ผมว่าหนังสือแนวนี้มันเหมือนกับเป็นตรงกลางระหว่างตัวหนังสือกับภาพประกอบ เป็นการสมานฉันท์ของทั้งสองฝ่าย และผมก็รู้สึกว่าหนังสือแนวนี้มีแนวโน้มที่ดีขึ้น เดินทางไปในทิศทางที่ดี มันก็ดี ที่เราก็ได้มีส่วนร่วม ถ้ามันพัฒนาต่อไป คนอ่านก็จะมีหนังสือทางเลือกอีกประเภทมากขึ้น" ทรงศีล แจง 

 

 

ขณะที่เจ้าของนามปากกา"ต้องการ" วลัยกรสมรรถกร เจ้าของพ็อคเก็ตบุ๊คแนวเรื่องประกอบภาพอย่าง "Going Places" มองว่า 3-4 ปีที่ผ่านมา หนังสือแนวดังกล่าวมีแนวโน้มว่าจะมากขึ้น อาจเป็นไปได้ที่คนอ่านอยากบริโภคอะไรที่ง่ายขึ้น และยังมีแนวโน้มที่หนังสือแนวนี้จะพัฒนามากขึ้นไปได้อีก 

 

 

"อย่างผลงานของจิมมี่ เหลียว เรียกว่าถูกใจคนทั่วโลก ผู้ชายดูได้ ผู้หญิงจะชอบ อ่านแล้วโรแมนติก เป็นเรื่องราวง่ายๆ แต่มีความละเอียดอ่อน ซึ่งถ้าเป็นตัวหนังสืออาจจะบรรยายไม่ได้อารมณ์แบบนั้น ส่วนที่ต้องการเขียนแนวนี้เพราะมันเป็นความถนัดของเรา มันมีเรื่องอยู่ในหัว แล้วเราก็ถนัดกับเทคนิคแบบนี้" ผู้เขียนผลงานภาพประกอบในหนังสือหลายเล่ม รวมทั้งวรรณกรรมรางวัลซีไรต์ "ความสุขของกะทิ" แจกแจง 

 

 

ไม่ว่าคำจำกัดความของหนังสือแนวนี้จะมีความลงตัวที่จุดไหนก็ตามแต่การที่มีผู้เขียนคิดค้นเทคนิคแปลกใหม่มานำเสนอ ย่อมยั่วเย้าให้มีหนอนหนังสือกลุ่มใหม่ๆ เข้ามาช่วยกันพาให้วงการหนังสือยิ่งพัฒนามากขึ้นไปอีก 

 

5 พฤศจิกายน 2550 23:43 น 

หนังสือพิมพ์คมชัดลึก