งานวิจัย : แนวคิดด้านการเมืองและสังคมกับลักษณะความเป็นนักหนังสือพิมพ์ที่สะท้อนจากงานเขียนของมาลัย ชูพินิจ
ชนิตร์นัยน์ ณ บางช้าง (2542) นิสิตปริญญาโท สาขาหนังสือพิมพ์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้ทำวิจัยเรื่อง แนวคิดด้านการเมืองและสังคมกับลักษณะความเป็นนักหนังสือพิมพ์ที่สะท้อนจากงานเขียนของมาลัย ชูพินิจ ซึ่งเป็นงานวิจัยเชิงประวัติศาสตร์ ผลการวิจัยพบว่า มาลัย ชูพินิจ เป็นนักหนังสือพิมพ์ที่มีแนวคิดด้านการเมืองในการส่งเสริมการปกครองระบอบประชาธิปไตยและเน้นเสรีภาพของคนในสังคมที่ไม่ขัดต่อเสรีภาพของผู้อื่น ในยุคเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 และยุคเผด็จการทหารจอมพล ป. พิบูลสงคราม และจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ ในช่วงเวลาต่อมา ในยุคดังกล่าวนี้มาลัยเน้นเสรีภาพและประชาธิปไตย แต่เมื่อไม่สามารถเป็นประชาธิปไตยได้เต็มที่ มาลัยก็เน้นการทำประโยชน์ให้แก่บ้านเมืองเป็นสำคัญ โดยใช้แนวคิดด้านสังคมที่เน้นให้คนอยู่ร่วมกันอย่างปรกติสุข อันได้แก่ ความมีน้ำใจ ความอดทน ความซื่อสัตย์สุจริต ความยืดหยุ่น เป็นต้น อีกทั้งชี้แนะให้คนได้รู้รักษาสิ่งแวดล้อมและเป็นส่วนหนึ่งของธรรมชาติ ซึ่งออกมาในรูปการอนุรักษ์ธรรมชาติ
ชนิตร์นัยน์ ณ บางช้าง. (2542).แนวคิดด้านการเมืองและสังคมกับลักษณะความเป็นนักหนังสือพิมพ์ที่สะท้อนจากงานเขียนของมาลัย ชูพินิจ.วิทยานิพนธ์ นศ.ม. (หนังสือพิมพ์). กรุงเทพฯ :บัณทิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. อาจารย์ที่ปรึกษา:อาจารย์ สุกัญญา สุดบรรทัด
งานวิจัยเรื่องแนวคิดด้านการเมืองและสังคมกับลักษณะความเป็นนักหนังสือพิมพ์ที่สะท้อนจากงานเขียนของมาลัย ชูพินิจ เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) ประเภทงานวิจัยเชิงประวัติศาสตร์ โดยศึกษาแนวคิดด้านการเมืองและสังคมจากงานเขียนของมาลัย ชูพินิจ นักหนังสือพิมพ์คนหนึ่งของเมืองไทยที่อยู่ในยุคเผด็จการทหาร รวมทั้งศึกษาปัจจัยที่ทำให้มาลัย ชูพินิจ มีคุณลักษณะนักหนังสือพิมพ์เช่นนั้น
ผลการวิจัยพบว่า มาลัย ชูพินิจ เป็นนักหนังสือพิมพ์ที่มีแนวคิดด้านการเมืองในการส่งเสริมการปกครองระบอบประชาธิปไตยและเน้นเสรีภาพของคนในสังคมที่ไม่ขัดต่อเสรีภาพของผู้อื่น ในยุคเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 และยุคเผด็จการทหารจอมพล ป. พิบูลสงคราม และจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ ในช่วงเวลาต่อมา ในยุคดังกล่าวนี้มาลัยเน้นเสรีภาพและประชาธิปไตย แต่เมื่อไม่สามารถเป็นประชาธิปไตยได้เต็มที่ มาลัยก็เน้นการทำประโยชน์ให้แก่บ้านเมืองเป็นสำคัญ โดยใช้แนวคิดด้านสังคมที่เน้นให้คนอยู่ร่วมกันอย่างปรกติสุข อันได้แก่ ความมีน้ำใจ ความอดทน ความซื่อสัตย์สุจริต ความยืดหยุ่น เป็นต้น อีกทั้งชี้แนะให้คนได้รู้รักษาสิ่งแวดล้อมและเป็นส่วนหนึ่งของธรรมชาติ ซึ่งออกมาในรูปการอนุรักษ์ธรรมชาติ
สำหรับปัจจัยที่มีผลหล่อหลอมความคิดของมาลัย ชูพินิจ ให้เป็นนักหนังสือพิมพ์ที่ยึดมั่นอุดมการณ์และไม่ยอมขายอุดมการณ์ให้ใคร แม้จะถูกบีบคั้นใดๆ มาลัยก็จะหาทางออกโดยหลีกเลี่ยงหรือหลีกหนีไปชั่วคราว จะไม่ทนอยู่ท่ามกลางการถูกบีบคั้นแนวคิดทางการเมืองและสังคม ดังเห็นได้ชัดจากการลาออกจากหนังสือพิมพ์หลายฉบับที่เขาไม่สามารถจะสนองตอบนโยบายอันไม่ถูกต้อง หรือไปขัดผลประโยชน์ของนายทุน โดยการไปทำไร่ถั่วเหลืองที่หัวหิน การทำสวนมะพร้าวที่พนังตัก ชุมพร
ปัจจัยที่มีผลต่อแนวคิดของมาลัยนั้นได้แก่ มิตรสหายและสภาพแวดล้อม, สถานการณ์ทางการเมืองและสังคม, อิทธิพลแนวคิดจากหนังสือและข้อเขียนต่างประเทศ, การดำเนินชีวิตและครอบครัว, การศึกษาและประสบการณ์, อุปนิสัยส่วนตัว ซึ่งอุปนิสัยส่วนตัวของเขาเป็นพื้นฐานสำคัญที่เกิดปัจจัยอื่นๆ ตามมา ไม่ว่าจะความยืดหยุ่น ความรักเพื่อน ความใจเย็น ความซื่อสัตย์สุจริต เหล่านี้ทำให้มาลัย ชูพินิจ เป็นนักหนังสือพิมพ์ที่มีอุดมการณ์และจรรยาบรรณตรงตามที่สมาคมนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทยได้กำหนดไว้